Luisteren naar je lichaam: De Benedictijnse weg naar rust en ontspanning
De stille roep van je lichaam: waarom luisteren naar jezelf geen luxe is
Toen ik nog niet in aanraking was gekomen met de Benedictijnse spiritualiteit stond ik op standje doorgaan, doorzetten, gas. Vertragen deed ik in het weekend en tijdens vakanties.
Maar toen ik kennis maakte met het ritmische leven van de Benedictijnen viel mij iets op. Ik leerde veel meer luisteren naar mijn lichaam. Want door zo nu en dan even stil te zitten en stil te zijn, begonnen mij de signalen van mijn lijf te spreken.
Je lichaam praat tegen je. De hele dag door. Maar laten we eerlijk zijn: hoe vaak luisteren je echt? Pas als je nek vastzit, je hoofd bonkt of je energie verdwijnt als een open pak melk in een druk huishouden, nemen we het serieus.
En dat is zonde, want je lichaam geeft subtiele signalen die – als je ernaar luistert – je helpen om stress te verminderen en meer rust te ervaren.
Benedictijnen weten dit al eeuwen. De Regel van Benedictus begint niet voor niets met “Luister” (Ausculta!). En dat luisteren gaat niet alleen over God en anderen, maar ook over jezelf. Laten we eens duiken in de kunst van het luisteren naar je lichaam en ontdekken waarom dit dé sleutel is tot een kalm zenuwstelsel.
Wat bedoelen Benedictijnen met een luisterende houding?
In de Benedictijnse spiritualiteit draait alles om aandacht. Niet alleen praten, niet alleen rennen, maar stil worden en luisteren met het oor van je hart. Dit betekent:
-
Bewust aanwezig zijn in het moment
-
Openstaan voor wat binnenin je leeft
-
Niet meteen reageren, maar eerst ontvangen
Klinkt simpel, toch? Maar in een wereld vol prikkels en to-dolijsten is luisteren een kunst op zich. Zeker als het gaat om luisteren naar je eigen lichaam.
Luisteren naar je lichaam: maar wat vertelt het je dan?
Je lichaam is een wonderlijke schepping, ontworpen met een ingebouwd waarschuwingssysteem. Het vertelt je precies wat het nodig heeft – als je bereid bent te luisteren. Een paar voorbeelden:
-
Vermoeidheid? Misschien heb je niet alleen meer koffie nodig, maar ook diepere rust.
-
Spanning in je schouders? Misschien draag je letterlijk te veel op je schouders.
-
Hoofdpijn aan het eind van de dag? Misschien trek je je schouders telkens op waardoor er spanning ontstaat of neem je te weinig pauzes en sta je op standje doorgaan?
Als je deze signalen negeert, gaan ze schreeuwen, door steeds luider te worden en/of frequenter. Maar als je erop reageert – door rust te nemen, je houding aan te passen, of simpelweg een paar keer diep adem te halen – geef je je zenuwstelsel een kans om tot rust te komen.
Het effect van luisteren op je zenuwstelsel
Je zenuwstelsel heeft twee standen: de actiemodus (vecht-of-vlucht) en de herstelmodus (rust-en-vertering).
Vanuit mijn jaren ervaring bij het begeleiden van retraites weet ik dat veel vrouwen chronisch in de eerste stand staan, waardoor het lichaam constant stress ervaart. Maar hier komt het mooie: luisteren naar je lichaam en er gehoor aan geven, activeert je parasympathische zenuwstelsel – de rustmodus. Dit betekent:
✔ Lagere hartslag en bloeddruk
✔ Minder stresshormonen
✔ Verbeterde spijsvertering en slaap
✔ Meer energie en emotionele balans
Met andere woorden: door beter te luisteren, geef je je lichaam toestemming om te ontspannen en zichzelf te herstellen.
Praktische tips om beter naar je lichaam te luisteren
1️⃣ Check-in momentjes: Zet een paar keer per dag een timer en vraag jezelf af: Hoe voel ik me? Waar voel ik spanning?Neem een diepe ademhaling en pas iets kleins aan, zoals je houding of je ademhaling. Beweeg even of ga juist even zitten.
2️⃣ Luister met aandacht: Voel je een kriebel om te blijven doorgaan terwijl je moe bent? Neem 5 minuten rust in plaats van die extra koffie. Merk je dat je ademhaling hoog zit? Adem bewust dieper.
3️⃣ Gebruik beweging als een luisteroefening: In plaats van sporten als ‘moeten’ te zien, gebruik het als een dialoog met je lichaam. Een rustige wandeling, Tikva of stretchmomenten kunnen je helpen om je lichaam te horen en spanning los te laten.
Luisteren als levensstijl
De Benedictijnen hebben gelijk: luisteren is de basis van een vervuld leven. Niet alleen naar God, niet alleen naar anderen, maar ook naar jezelf. Door te leren luisteren naar de subtiele signalen van je lichaam, kun je stress verminderen, meer balans vinden en ontdekken wat je écht nodig hebt.
Dus, volgende keer dat je lichaam fluistert – luister. Voordat het moet gaan schreeuwen.